Chiến lược lựa chọn các doanh nghiệp startup để mua bán nhằm phục vụ các mục tiêu phát triển, mở rộng kinh doanh đang được nhiều doanh nghiệp có thâm niên trên thị trường lựa chọn.

Có 4 lĩnh vực đang được đầu tư mạnh là truyền thông, tài chính trên nền tảng công nghệ (fintech), giáo dục trên nền tảng công nghệ (edtech) và thương mại điện tử - ngành có nhiều thương vụ M&A mạnh nhất.

 Doanh nhân Phạm Đình Huấn - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần VietKTV tham gia chương trình CEO – Chìa khóa thành công bàn luận về vấn đề này

Sự phát triển vượt bậc của CNTT, internet và các thiết bị di động đã và đang làm thay đổi sâu sắc thói quen mua sắm của người tiêu dùng. Nhu cầu mua nhanh, nhận hàng nhanh, thậm chí không cần phải đến các trung tâm thương mại, các siêu thị, các cửa hàng bán lẻ của người tiêu dùng đang nóng lên từng ngày. Sự thay đổi này đang khiến các doanh nghiệp bán lẻ đứng trước rất nhiều thách thức và phải thay đổi phương thức bán hàng theo hướng thương mại điện tử. Tuy nhiên, đầu tư cho công nghệ, cho chuỗi giao nhận hàng tận nơi thực tế rất tốn kém và không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ nguồn lực để thực hiện. Đây chính là một trong những nguyên nhân khởi phát cho nhu cầu tìm mua các startup của các doanh nghiệp này.

Thực tế, mặc dù tỷ lệ thất bại của các startup Việt vẫn đang rất cao. Tuy nhiên, vẫn có những doanh nghiệp đã thành công nhờ khả năng sáng tạo, ứng dụng công nghệ và bắt tay với nhiều đối tác để cho ra đời những giải pháp kinh doanh hết sức hiệu quả. Và đó là lý do nhiều startup đã kêu gọi được những khoản vốn đầu tư không hề nhỏ. Trong những năm vừa qua có không ít các thương vụ mà doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam khi vừa vào giai đoạn tăng trưởng đã được đầu tư trên 10 triệu USD như: Foody nhận vốn từ Tiger Global Invesment. Hay các trang thương mại điện tử khác như Foodpanda, Tiki, Lazada,… Lẽ đương nhiên, việc nhận được các khoản đầu tư lớn sẽ chấp cánh cho các startup và nhanh chóng tạo được chỗ đứng cho mình trên thị trường. Tuy nhiên, với những trường hợp muốn mua đứt các startup thì đây lại là vấn đề còn gây ra nhiều lo ngại và bàn cãi. Như câu chuyện của doanh nghiệp trong chương trình CEO – Chìa Khóa Thành Công chủ đề “Mua bán và sáp nhập – Hợp tác hay mua đứt”.

Theo đó, chương trình đề cập đến câu chuyện của doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ đang sở hữu chuỗi 20 cửa hàng. Doanh nghiệp nhận thấy muốn cạnh tranh thành công và bứt phá trước các đối thủ thì các hoạt động bán hàng và thanh toán của chuỗi các cửa hàng cần phải gắn liền với internet và các thiết bị di động. Trong lúc đang nghiên cứu và tìm giải pháp cho vấn đề này thì doanh nghiệp nhận được một lời mời hợp tác đến từ một doanh nghiệp start up. Hợp tác với đối tác này, doanh nghiệp hoàn toàn có thể triển khai các hoạt động bán hàng online, than toán trực tuyến và giao hàng tận nơi một cách đơn giản, hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.

 Ông Huấn đang được sự tư vấn của hai chuyên gia trong chương trình CEO – Chìa khóa thành công

Tham gia giải quyết vấn đề này trong vai trò CEO của chương trình, anh Phạm Đình Huấn – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần VietKTV, một doanh nghiệp đang rất thành công trong việc ứng dụng công nghệ kỹ thuật tiến tiến vào lĩnh vực sản xuất và phân phối các sản phẩm âm thành Karaoke. Với kinh nghiệm gần 15 năm trên thị trường và dưới sự dẫn dắt của anh Huấn, VietKTV hiện là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trên thị trường nhờ luôn đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ vào các sản phẩm của mình. Năm 2014, VietKTV đã bỏ ra 10 tỷ đồng mua bản quyền tác giả âm nhạc từ Trung tâm Bảo vệ Quyền Tác giả Âm nhạc Việt Nam. Cũng trong năm đó, sản phẩm KTV HD, sản phẩm đầu tiên trên thị trường tích hợp công nghệ đám mây và chất lượng hình ảnh HD chính thức có mặt trên thị trường. Đến tháng 4/2015, VietKTV thực sự bước lên một nấc thang mới trên thị trường khi chính thức đưa hệ thống cập nhật bài hát qua mạng internet và phần ra mắt các phiên bản phần mềm điều khiển đầu máy bằng điện thoại thông minh, máy tính bảng đi vào hoạt động.

Với sự dầy dặn kinh nghiệm trong vấn đề này , anh Huấn cho rằng:“Nếu mua lại doanh nghiệp này và định hướng, điều tiết hoạt động của họ theo ý muốn của mình có thể làm mất đi bản sắc riêng của doanh nghiệp. Đồng thời làm mất đi tính trung lập của doanh nghiệp này. Bởi để tạo nên một ứng dụng ưu Việt như vậy họ đã có những giải pháp hết sức sáng tạo và kết nối các đối tác khác vận hành theo cách thức của riêng họ. Do đó, để không làm mất đi những điều này doanh nghiệp nên tiến hành hợp tác và chia sẻ lợi nhuận với họ”.

Trong vai trò là chuyên gia của chương trình, ông Võ Tấn Long - Giám đốc Khối Dịch vụ Ngân hàng số Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng VPBank cho rằng: “Trước tiên chúng ta cần giải quyết trước ba vấn đề: thứ nhất nên hiểu rõ chúng ta đang làm gì, bởi đây là điều kiện đầu tiên quyết định vấn đề DN nên mua lại hay hợp tác với các starup. Thứ hai là xác định được những điều cần bổ sung vào chiến lược cạnh tranh của DN mình. Cuối cùng chính là quyết định hình thức nên mua bán và sáp nhập DN nào. Và trong trường hợp này tôi đồng ý với ý kiến DN nên chỉ hợp tác với các starup là khả thi, với một chi phí thấp và an toàn hơn, nhưng DN nên quản lý được mối quan hệ này với họ, điều làm cho DN starup sẽ hợp tác và gắn bó lâu dài với DN mình”. Tiếp nối với quan điểm trên, ông Robert Trần – Tổng Giám đốc Tập đoàn Tư vấn Chiến lược Robenny Khu vực Mỹ và Châu Á Thái Bình Dương đưa ra ý kiến: “Các DN Việt Nam dù có lớn hay vừa và nhỏ không nên nhìn theo xu hướng của những doanh nghiệp khác ở nước ngoài để áp dụng vào DN của mình, bởi nhữngchiến lược đó chưa chắc đã áp dụng được tại Việt Nam. Vì thế các doanh nghiệp nên chủ đông có một hệ thống biết thu thập dữ liệu, phân tích dữ liệu để dự đoán được những cơ hội trong tương lai mà doanh nghiệp có thể tiếp cận được, từ đó doanh nghiệp có thể lựa chọn định hướng cho DN mình sau này”.

Với sức nóng tiếp tục gia tăng của các thương vụ M&A startup Việt chưa bao giờ hạ nhiệt nhưng điều đó không có nghĩa là các doanh nghiệp chạy theo xu hướng mà nên nhìn nhận và xác định rõ mục tiêu, chiến lược của mình để lựa chọn phương thức phù hợp và giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu của mình.

 Việt Chinh

 *Nội dung được thực hiện theo ĐKKD của TST